Spis treści
W polskim systemie podatkowym przedsiębiorcy mogą wybierać spośród różnych sposobów rozliczania podatków, a decyzja ta ma znaczny wpływ na sytuację finansową spółki oraz tempo jej rozwoju. Jedną z możliwości, która w ostatnich latach stała się szczególnie popularna, jest tzw. estoński CIT. To rozwiązanie jest coraz chętniej wybierane przez spółki poszukujące prostszych i bardziej korzystnych zasad opodatkowania. Przed podjęciem decyzji o jego wdrożeniu należy jednak dokładnie sprawdzić, jakie warunki trzeba spełnić i do kogo kierowany jest ten model.
Istota estońskiego CIT
W klasycznym systemie podatkowym spółki płacą podatek CIT od wypracowanego zysku, a później wspólnicy dodatkowo odprowadzają PIT od dywidendy. Mechanizm estońskiego CIT działa inaczej – obowiązek podatkowy powstaje dopiero w chwili faktycznej wypłaty zysku. Dzięki temu firma może zatrzymać środki i przeznaczyć je na inwestycje czy bieżącą działalność, bez konieczności wcześniejszego rozliczania podatku. Rozwiązanie to poprawia płynność finansową i ułatwia codzienne zarządzanie kapitałem.
CIT estoński – jakie spółki mogą z niego korzystać?
Estoński CIT nie jest dostępny dla jednoosobowych działalności gospodarczych. Skierowany jest wyłącznie do określonych rodzajów spółek, m.in.:
- spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.),
- spółki akcyjnej (S.A.),
- prostej spółki akcyjnej (P.S.A.),
- spółki komandytowej,
- spółki komandytowo-akcyjnej.
To rozwiązanie stworzone przede wszystkim dla podmiotów o bardziej zorganizowanej strukturze, które zatrudniają pracowników i prowadzą działalność operacyjną.
Warunki skorzystania z estońskiego CIT
Możliwość rozliczania się w tym systemie została ograniczona do spółek spełniających ściśle określone kryteria.
- Struktura właścicielska – wspólnikami mogą być wyłącznie osoby fizyczne. Jeżeli udziałowcem jest spółka, fundacja, fundusz lub podmiot zagraniczny, prawo do estońskiego CIT zostaje automatycznie utracone.
- Zatrudnienie – firma musi zatrudniać minimum trzech pracowników na etat (nie licząc wspólników). Alternatywnie można zawrzeć umowy cywilnoprawne, ale ich łączny koszt musi odpowiadać co najmniej trzykrotności przeciętnego wynagrodzenia. Nowe spółki mogą dojść do tego wymogu stopniowo.
- Rodzaj przychodów – udział przychodów pasywnych (np. z odsetek, licencji, dywidend, najmu, obrotu papierami wartościowymi) nie może przekroczyć 50% całości przychodów. W pierwszym roku działalności spółki ten warunek jest uznawany za spełniony.
- Zakaz posiadania udziałów – spółka nie może być wspólnikiem w innych spółkach kapitałowych, osobowych ani beneficjentem fundacji czy trustu.
- Rodzaj działalności – z opcji tej mogą korzystać wyłącznie firmy prowadzące działalność produkcyjną, handlową lub usługową. Wyłączone są spółki finansowe, holdingowe, rolnicze czy inwestycyjne, które osiągają głównie dochody pasywne.
Procedura przejścia na estoński CIT
Zmiana formy opodatkowania na estoński CIT jest dobrowolna i wymaga przeprowadzenia kilku kroków:
- złożenia zawiadomienia ZAW-RD do urzędu skarbowego do końca pierwszego miesiąca nowego roku podatkowego,
- zamknięcia ksiąg na ostatni dzień dotychczasowego roku podatkowego, sporządzenia i podpisania sprawozdania finansowego w terminie 3 miesięcy,
- wyodrębnienia w tym sprawozdaniu finansowym dodatkowych pozycji w kapitałach własnych,
- prowadzenia pełnej księgowości zgodnie z ustawą o rachunkowości w okresie opodatkowania estońskim CIT,
- wykazania dodatkowych informacji o przychodach i kosztach w deklaracji CIT-8 składanej za dotychczasowy rok podatkowy.
Warto pamiętać, że ponowne przejście na ten model opodatkowania możliwe jest dopiero po 36 miesiącach od rezygnacji lub utraty prawa.
Stawki podatku w estońskim CIT
Wysokość podatku zależy od wielkości spółki:
- 10% – dla małych podatników i spółek rozpoczynających działalność,
- 20% – dla pozostałych podmiotów.
Należy jednak pamiętać, że podatek CIT to pierwszy etap. Wspólnicy płacą jeszcze PIT od dywidend, ale część zapłaconego CIT można odliczyć. Dzięki temu łączne obciążenia są niższe niż w klasycznym systemie – dla małych spółek to ok. 20% zamiast 26,29%, a dla większych ok. 25% zamiast 34,39%. Najwięcej zyskują przedsiębiorstwa reinwestujące zyski, gdyż odroczenie podatku pozwala utrzymać płynność finansową.
Zalety i ograniczenia estońskiego CIT
Estoński CIT ma szereg zalet, które sprawiają, że cieszy się coraz większym zainteresowaniem przedsiębiorców. Najważniejszą z nich jest brak konieczności wpłacania zaliczek na podatek w trakcie roku, co znacząco poprawia płynność finansową spółki. Rozwiązanie to sprzyja również inwestowaniu – podatek płacony jest dopiero w chwili wypłaty zysku, dzięki czemu środki mogą być swobodnie reinwestowane w rozwój biznesu. Dodatkowym atutem jest niższe, efektywne opodatkowanie w porównaniu z tradycyjnym systemem, a także uproszczone zasady rozliczeń podatkowych, które ułatwiają prowadzenie bieżących spraw księgowych.
Estoński model nie jest jednak pozbawiony ograniczeń. Dostęp do niego został wykluczony dla niektórych rodzajów działalności, w szczególności dla spółek finansowych, rolniczych czy holdingowych. Podatek trzeba także zapłacić w przypadku tzw. ukrytych zysków i wydatków niezwiązanych z działalnością, co wymaga szczególnej ostrożności w gospodarowaniu środkami. Warto również pamiętać, że przedsiębiorcy korzystający z tej formy nie mogą jednocześnie sięgać po pewne preferencje podatkowe, takie jak ulga B+R czy IP Box. Dodatkowo konieczne jest spełnienie szeregu wymogów, w tym dotyczących struktury udziałowej, poziomu zatrudnienia oraz prowadzenia sprawozdawczości.
Dla kogo CIT estoński jest najbardziej opłacalny?
Ten model podatkowy najlepiej sprawdza się w spółkach, które nie wypłacają regularnie dywidend, lecz inwestują wypracowane środki w dalszy rozwój. Szczególnie korzystny jest dla branż wymagających dużego kapitału, jak produkcja, transport, IT, przemysł czy energetyka. Chętnie sięgają po niego także firmy, które chcą poprawić płynność finansową i ograniczyć bieżące zobowiązania podatkowe. Często bywa on również łączony z planowaniem sukcesji i wykorzystaniem fundacji rodzinnej, co dodatkowo wzmacnia bezpieczeństwo majątku.
Podsumowanie
Estoński CIT to atrakcyjna alternatywa podatkowa dla wielu spółek kapitałowych i komandytowych. Jednak odpowiedź na pytanie „CIT estoński – dla kogo jest on najlepszy” zależy od indywidualnej sytuacji – formy prawnej, struktury udziałów, poziomu zatrudnienia i rodzaju przychodów. Zanim podejmie się decyzję, warto przeprowadzić szczegółową analizę i rozważyć wszystkie konsekwencje.
Jeśli rozważasz wdrożenie estońskiego CIT w swojej firmie, dobrym rozwiązaniem jest konsultacja z doradcą podatkowym, który oceni Twoją sytuację i przeprowadzi przez proces zmiany.
Skontaktuj się z nami – pomożemy wybrać Ci najkorzystniejszy model opodatkowania, dopasowany do Twoich potrzeb.