CIT estoński
CIT estoński, czyli ryczałt od dochodów spółek, to alternatywny system opodatkowania dochodów, który umożliwia odroczenie momentu zapłaty podatku do chwili wypłaty zysku wspólnikom. System ten, obowiązujący w Polsce od 1 stycznia 2021 r., stanowi rozwiązanie szczególnie atrakcyjne dla małych i średnich spółek kapitałowych, które reinwestują zyski i poszukują uproszczonych mechanizmów rozliczeń podatkowych.
W ramach CIT estońskiego podatek dochodowy nie jest naliczany na bieżąco, lecz dopiero w momencie dystrybucji zysku. Taki model wpływa korzystnie na płynność finansową spółki, upraszcza rozliczenia i zachęca do zatrzymywania kapitału wewnątrz firmy. Zastosowanie mają dwie stawki podatku CIT – 10% dla małych podatników i nowych podmiotów oraz 20% dla pozostałych spółek. Udziałowcy rozliczają podatek PIT z tytułu dywidendy z odpowiednim mechanizmem pomniejszającym – co w praktyce prowadzi do niższego efektywnego opodatkowania niż w systemie klasycznym.
CIT estoński nie jest dostępny dla każdego przedsiębiorstwa – skorzystać z niego mogą wyłącznie spółki z o.o. lub akcyjne, które nie posiadają udziałów w innych podmiotach, zatrudniają co najmniej trzech pracowników (nie licząc wspólników) oraz uzyskują większość przychodów z działalności operacyjnej. Istotne znaczenie ma również prawidłowe przygotowanie do wejścia w system: analiza struktury właścicielskiej, rodzaju działalności, składu aktywów i zobowiązań oraz historii podatkowej spółki.
W niektórych przypadkach, pomimo zastosowania CIT estońskiego, obowiązek podatkowy może powstać w trakcie roku – np. przy wypłacie tzw. ukrytych zysków lub ponoszeniu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Dlatego przed wyborem tej formy opodatkowania konieczna jest szczegółowa analiza skutków prawno-podatkowych, w tym ryzyka utraty prawa do preferencji oraz wyłączenia z możliwości korzystania z ulg.
Wdrożenie opodatkowania w ramach CIT estońskiego wymaga także dopełnienia szeregu formalności: złożenia zawiadomienia ZAW-RD, dokonania ewidencji niepodzielonych zysków i strat z lat ubiegłych, a także zapewnienia zgodności danych finansowych i strukturalnych z wymogami ustawowymi.
Warto podkreślić, że fundacje rodzinne nie mogą korzystać z opodatkowania CIT estońskim, a ich udział w spółce korzystającej z tego systemu powoduje utratę prawa do preferencyjnego opodatkowania. Możliwe natomiast jest, aby fundator fundacji był jednocześnie wspólnikiem w spółce objętej CIT estońskim.
Podstawowe zalety estońskiego CIT:
• Poprawa płynności finansowej: Dzięki braku obowiązku wpłacania zaliczek na podatek, spółka może efektywniej zarządzać swoją płynnością finansową.
• Prostsze rozliczenia podatkowe: System jest mniej skomplikowany niż tradycyjny CIT, co może przełożyć się na mniejsze koszty związane z prowadzeniem księgowości i rozliczeniami podatkowymi.
• Zachęta do reinwestowania zysków: Estoński CIT zachęca spółki do reinwestowania zysków w rozwój firmy, ponieważ podatek jest płacony dopiero przy wypłacie zysku.
• Korzystny poziom opodatkowania: Wysokość łącznego opodatkowania (CIT i PIT) jest z reguły niższa niż wysokość opodatkowania wg systemu tradycyjnego.
Wady estońskiego CIT:
Ograniczenia w zakresie niektórych wydatków: Niektóre wydatki mogą być mniej korzystnie traktowane w estońskim CIT niż w tradycyjnym systemie.
Estoński CIT w Polsce jest dostępny tylko dla przedsiębiorstw spełniających określone wymogi:
– Spółka musi być spółką kapitałową (spółka z o.o. lub akcyjna).
– Nie może posiadać udziałów w innych podmiotach.
– Musi zatrudniać co najmniej trzech pracowników, niezależnie od wspólników.
– Dochody pasywne (np. z najmu, licencji) nie mogą przeważać nad działalnością operacyjną.
Jaka jest wysokość opodatkowania na zasadach estońskiego CIT?
a) CIT:
– mali podatnicy oraz podatnicy rozpoczynającego prowadzenie działalności – stawka ryczałtu 10%
– pozostali podatnicy – stawka ryczałtu 20%
b) PIT:
– udziałowcy spółek opodatkowanych ryczałtem wg stawki CIT 10% – podatek obliczony wg stawki 19% (podatek od zysków kapitałowych) pomniejszony o 90% kwoty odpowiadającej iloczynowi procentowego udziału wspólnika w zysku spółki (liczonego na dzień nabycia przez niego prawa do wypłaty podzielonego zysku) i należnego ryczałtu (CIT),
– udziałowcy spółek opodatkowanych ryczałtem wg stawki CIT 20% – podatek obliczony wg stawki 19% (podatek od zysków kapitałowych) pomniejszony o 70% kwoty odpowiadającej iloczynowi procentowego udziału wspólnika w zysku spółki (liczonego na dzień nabycia przez niego prawa do wypłaty podzielonego zysku) i należnego ryczałtu (CIT),
Łączne efektywne opodatkowanie (CIT+PIT):
– mali podatnicy – średnio 18,1% (26,29% w klasycznym modelu CIT+PIT)
– pozostali podatnicy – średnio 21,2% (34,39% w klasycznym modelu CIT+PIT)
c) symulacja opodatkowania estońskim CIT-em
ESTOŃSKI CIT | ||||||||
Specyfikacja | Duży podatnik – CIT 20% | Duży podatnik – CIT 20% | Mały podatnik – CIT 10% | Mały podatnik – CIT 10% | ||||
WYPŁACANY ZYSK | 100% | WYPŁACANY ZYSK | 50% | WYPŁACANY ZYSK | 100% | WYPŁACANY ZYSK | 50% | |
Przychód | 10 000 000,00 | 10 000 000,00 | 8 000 000,00 | 8 000 000,00 | ||||
Koszty | 8 000 000,00 | 8 000 000,00 | 6 000 000,00 | 6 000 000,00 | ||||
Dochód | 2 000 000,00 | 2 000 000,00 | 2 000 000,00 | 2 000 000,00 | ||||
Dywidenda, w tym: | 2 000 000,00 | 1 000 000,00 | 2 000 000,00 | 1 000 000,00 | ||||
dywidenda z zysku | 2 000 000,00 | 1 000 000,00 | 2 000 000,00 | 1 000 000,00 | ||||
ukryta dywidenda | – | – | – | – | ||||
Podatek CIT | 400 000,00 | 200 000,00 | 200 000,00 | 100 000,00 | ||||
Zysk netto | 1 600 000,00 | 800 000,00 | 1 800 000,00 | 900 000,00 | ||||
PIT (19%) od dywidendy | 380 000,00 | 190 000,00 | 380 000,00 | 190 000,00 | ||||
Kredyt podatkowy | 280 000,00 | 140 000,00 | 180 000,00 | 90 000,00 | ||||
PIT po kredycie | 100 000,00 | 50 000,00 | 200 000,00 | 100 000,00 | ||||
ZUS i zdrowotna | – | – | – | – | ||||
Łączny podatek | 500 000,00 | 250 000,00 | 400 000,00 | 200 000,00 | ||||
Efektywne obciążenie | 25,00% | 12,50% | 20,00% | 10,00% | ||||
Czy spółki opodatkowane estońskim CIT płacą podatek w trakcie roku?
Generalnie spółki opodatkowane estońskim CIT nie płacą podatku w trakcie roku, choć w niektórych sytuacjach może wystąpić taki obowiązek. Dotyczy to dwóch kategorii dochodu:
a) Dochód z tytułu ukrytych zysków
Dochód z tytułu ukrytych zysków to świadczenia spółki, alternatywne w stosunku do dywidendy, dokonane na rzecz wspólników lub podmiotów powiązanych bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub wspólnikami. Przez ukryte zyski rozumie się świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym wspólnikiem. Dochód ten, jeżeli występuje, opodatkowany jest na bazie miesięcznej.
b) Dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika
Opodatkowaniu podlegają wydatki spółki nie związane z działalnością gospodarczą oraz publicznoprawne wydatki o charakterze sankcyjnym, np. kary, grzywny czy odsetki od nieterminowo uregulowanych zobowiązań podatkowych. Dochód ten, jeżeli występuje, opodatkowany jest na bazie miesięcznej.
Co należy zrobić, aby wybrać opodatkowanie na zasadach estońskiego CIT?
a) Przeanalizować czy możliwy jest wybór estońskiego CIT, z uwzględnieniem:
• formy prawnej spółki,
• struktury udziałowców spółki,
• posiadanych praw,
• zasad sporządzania sprawozdania finansowego,
• udziału w przychodach przychodów pasywnych oraz transakcji z podmiotami powiązanymi,
• wielkości i struktury zatrudnienia,
• czy spółka jest przedsiębiorstwem finansowym,
• czy spółka jest instytucją pożyczkową,
• czy spółka osiąga dochody z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej
• czy spółka korzysta z tzw. ulgi inwestycyjnej
• czy spółka nie została postawiona w stan upadłości lub likwidacji;
• w jaki sposób spółka została utworzona (połączenie, podział, aport itp.)
b) Przeanalizować czy opłacalny jest wybór estońskiego CIT, z uwzględnieniem:
• powstania dochodu i podatku z tytułu wstępnej korekty przychodów i kosztów,
• powstania dochodu i podatku z tytułu przekształcenia,
• obowiązku płacenia podatku w ciągu roku podatkowego (na bazie miesięcznej) w związku z występowaniem:
– dochodu z tytułu ukrytych zysków,
– dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą,
• ryzyka utraty strat podatkowych,
• utraty możliwości korzystania z ulg podatkowych,
• efektywnej stopy opodatkowania po wyborze estońskiego CIT w porównaniu z opodatkowaniem bieżącym.
c) Przeanalizować i dopełnić wymogów formalnych związanych z wyborem estońskiego CIT, z uwzględnieniem:
• złożenia zawiadomienia o wyborze opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek (ZAW-RD),
• analizy różnic przejściowych wykazanych w sprawozdaniach finansowych spółki za poprzednie lata,
• złożenia przez udziałowca/akcjonariusza, oświadczenia o podmiotach, w których posiada, bezpośrednio lub pośrednio, udziały,
• wyodrębnienia w kapitale własnym spółki:
– kwoty zysków niepodzielonych i kwotę zysków podzielonych odniesione na kapitały, wypracowanych w latach poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek
-kwoty niepokrytych strat poniesionych w latach poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek.
Estoński CIT a fundacja rodzinna
Czy fundacja rodzinna może być opodatkowana na zasadach estońskiego CIT?
Fundacja rodzinna nie może być podlegać opodatkowaniu na zasadach estońskiego CIT. Fundacja rodzinna podlega opodatkowaniu na zasadach podobnych do estońskiego CIT.
Czy fundacja rodzinna może posiadać udziały w spółce opodatkowanej na zasadach estońskiego CIT?
Fundacja rodzinna nie może posiadać udziałów w spółce opodatkowanej na zasadach estońskiego CIT. Przejęcie przez fundację rodzinną udziałów w spółce opodatkowanej na zasadach estońskiego CIT oznaczałoby dla takiej spółki utratę prawa do opodatkowania na zasadach estońskiego CIT.
Czy fundator fundacji rodzinnej może być jednocześnie udziałowcem spółki opodatkowanej na zasadach estońskiego CIT
Tak, nie ma przeszkód aby fundator fundacji rodzinnej był jednocześnie udziałowcem spółki opodatkowanej na zasadach estońskiego CIT.
Robert Wienskowski
Doradca podatkowy
robert.wienskowski@gws.net.pl
tel.+48 605 216 150
Galia Ginelli
Radca prawny
galia.ginelli@gws.net.pl
tel.+48 502 330 105
Piotr Sobczak
Doradca podatkowy
Sprawdź również inne obszary, w których możemy Ci pomóc
Restrukturyzacje – przekształcenia, połączenia, podziały – pomagamy w przeprowadzaniu kompleksowych procesów restrukturyzacyjnych, w tym przekształceń, połączeń i podziałów spółek, dostosowując strukturę organizacyjną do zmieniających się potrzeb biznesowych.
Sprzedaże i nabycia firm (M&A) – oferujemy kompleksowe wsparcie w transakcjach sprzedaży i nabycia firm, obejmujące analizę struktury transakcji, doradztwo podatkowe, proces due diligence oraz negocjacje warunków sprzedaży .
Sprawy korporacyjne – świadczymy usługi doradztwa prawnego w zakresie spraw korporacyjnych, w tym przygotowywania i opiniowania dokumentów korporacyjnych, organizacji zgromadzeń wspólników oraz doradztwa w zakresie ładu korporacyjnego.
Interpretacje podatkowe – pomagamy w uzyskaniu indywidualnych interpretacji podatkowych, zapewniając klientom pewność co do stosowania przepisów prawa podatkowego w ich działalności gospodarczej
Sukcesja – oferujemy kompleksowe doradztwo w zakresie planowania sukcesji, pomagając w przekazaniu majątku i zarządzaniu firmą kolejnym pokoleniom, zapewniając ciągłość działalności i ochronę interesów rodzinnych.
Optymalna forma prawna – doradzamy w wyborze najbardziej odpowiedniej formy prawnej działalności gospodarczej, uwzględniając aspekty podatkowe, organizacyjne i operacyjne, aby wspierać rozwój przedsiębiorstwa.
Fundacja rodzinna– pomagamy w zakładaniu i zarządzaniu fundacjami rodzinnymi, oferując wsparcie w zakresie struktury prawnej, zarządzania majątkiem oraz planowania sukcesji, aby zabezpieczyć interesy rodzinne na przyszłość.
Przekształcenie JDG w spółkę z o.o. – wspieramy przedsiębiorców w całym procesie przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Zapewniamy kompleksowe doradztwo prawne i podatkowe, przygotowanie niezbędnych dokumentów, reprezentację przed sądem rejestrowym oraz koordynację działań z notariuszem i biurem rachunkowym.
Pozostałe doradztwo prawnopodatkowe – oferujemy kompleksowe usługi w zakresie planowania podatkowego, kontroli podatkowej, przeglądów podatkowych oraz dokumentacji cen transferowych, dbając o minimalizowanie ryzyk i optymalizację podatkową dla przedsiębiorstw.