Spis treści
Wprowadzenie estońskiego CIT do polskiego systemu podatkowego miało jeden główny cel: zachęcenie firm do inwestowania zysków i uproszczenie rozliczeń. Zamiast płacić podatek od dochodu na bieżąco, spółki mogą teraz skorzystać z preferencyjnego rozwiązania, w którym moment opodatkowania przesunięty jest na czas wypłaty zysku wspólnikom.
Na czym polega CIT estoński?
Estoński CIT (formalnie: ryczałt od dochodów spółek) to alternatywny system opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, który polega na odroczeniu momentu zapłaty podatku do czasu wypłaty zysku wspólnikom, np. w formie dywidendy. Oznacza to, że dopóki spółka reinwestuje zyski i nie dzieli się nimi z udziałowcami, nie płaci podatku dochodowego.
W klasycznym modelu CIT podatek nalicza się co roku od osiągniętego dochodu, niezależnie od tego, czy zysk został wypłacony, czy nie. Estoński model całkowicie odwraca tę logikę – opodatkowaniu podlega jedynie rzeczywista wypłata zysku.
Główne zalety estońskiego CIT
- Brak zaliczek na CIT- spółka nie musi odprowadzać miesięcznych lub kwartalnych zaliczek. Podatek płacony jest jednorazowo przy wypłacie zysku wspólnikom.
- Prostsze rozliczenia- nie ma konieczności prowadzenia osobnych ewidencji podatkowych, ustalać podatkowych kosztów uzyskania przychodu czy amortyzacji; rozliczenia opierają się w oparciu o wynik księgowy.
- Lepsza płynność finansowa– całość wypracowanego zysku zostaje w firmie – można go swobodnie reinwestować bez obciążenia podatkowego.
- Niższa efektywna stawka podatkowa- dla małych podatników całkowite obciążenie (CIT + PIT) wynosi ok. 20%, a dla pozostałych ok. 25% – zamiast odpowiednio 26,29% i 34,39% w klasycznym systemie.
Jakie spółki mogą skorzystać z estońskiego CIT?
Z estońskiego CIT mogą korzystać wyłącznie wybrane formy organizacyjno-prawne:
- spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.)
- spółka akcyjna (S.A.)
- prosta spółka akcyjna (P.S.A.)
- spółka komandytowa (sp.k.)
- spółka komandytowo-akcyjna (S.K.A.)
Pozostałe formy działalności – w tym spółki jawne czy jednoosobowa działalność gospodarcza – są wykluczone z możliwości wyboru tej formy opodatkowania.
Jakie warunki trzeba spełnić?
Aby skorzystać z estońskiego CIT, spółka musi spełnić łącznie kilka kluczowych warunków i utrzymać je przez cały okres stosowania ryczałtu:
1. Struktura właścicielska
Spółka musi mieć wyłącznie osoby fizyczne jako wspólników, akcjonariuszy lub udziałowców. Nie może również posiadać udziałów ani akcji w innych podmiotach – w tym w spółkach, funduszach inwestycyjnych czy instytucjach wspólnego inwestowania.
2. Przychody pasywne
Jeśli przychody pasywne (np. z odsetek, licencji, praw autorskich, zbycia instrumentów finansowych, transakcji z podmiotami powiązanymi) przekroczą 50% wszystkich przychodów spółki, traci ona prawo do stosowania estońskiego CIT.
3. Zatrudnienie
Spółka powinna zatrudniać co najmniej trzy osoby na podstawie umowy o pracę, które nie są wspólnikami. Zatrudnienie to musi trwać przez minimum 300 dni w roku podatkowym lub – przy roku krótszym niż 12 miesięcy – przez co najmniej 82% dni tego roku.
Alternatywnie dopuszczalne jest zatrudnienie na podstawie innych umów cywilnoprawnych, o ile łączne wydatki na wynagrodzenia są odpowiednio wysokie (co najmniej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia) i objęte obowiązkiem odprowadzania składek ZUS oraz zaliczek na PIT.
W przypadku – spółek nowo założonych lub w początkowych latach działalności obowiązują okresy przejściowe, które pozwalają na stopniowe spełnianie wymogu zatrudnienia.
4. Dodatkowe ograniczenia
Estońskiego CIT nie mogą stosować:
- przedsiębiorstwa finansowe, instytucje pożyczkowe,
- spółki znajdujące się w stanie upadłości lub likwidacji,
- spółki działające w specjalnych strefach ekonomicznych,
- podmioty powstałe w wyniku połączenia, podziału lub wydzielenia – przez określony czas od tych działań.
5. Obowiązek zgłoszenia
Aby rozpocząć opodatkowanie estońskim CIT, spółka musi złożyć formularz ZAW-RD do właściwego urzędu skarbowego – najpóźniej do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, w którym planuje przejść na tę formę opodatkowania. Co istotne, wybór estońskiego CIT wiąże się z możliwością uniknięcia podatku od różnic pomiędzy wynikiem rachunkowym a podatkowym, o ile spółka pozostanie w tym systemie przez co najmniej cztery kolejne lata. Z ryczałtu od dochodów spółek można skorzystać zarówno na początku roku podatkowego, jak i w jego trakcie.
Podsumowanie
Na czym polega CIT estoński? To mechanizm pozwalający na opodatkowanie zysków dopiero w momencie ich wypłaty, a nie w chwili ich osiągnięcia. Dzięki temu przedsiębiorcy mogą korzystać z pełnej wartości wypracowanych środków na bieżąco, inwestować je w rozwój firmy i jednocześnie uprościć rozliczenia podatkowe. Choć system ten wymaga spełnienia wielu warunków formalnych, to dla wielu spółek może okazać się elementem przewagi konkurencyjnej. W celu prawidłowego wdrożenia tej formy opodatkowania i oceny jej skutków warto skorzystać z pomocy radców prawnych oraz wsparcia doradców podatkowych. Zapraszamy do kontaktu.